tartismayi
boyutuna indirgeyeceksek, siz buyrun devam edin. yok adam gibi konusacaksak, devam edelim.Aranızda tekkeli, zaviyeli, halifeli, sarıklı, arapçalı, arapça takvimli o ideal günlere geri dönmek isteyen var mı acaba?
osmanliyi, hukuk duzeni olmayan, herseyin calakalem yapildigi, kurumsalliktan uzak bir devlet olarak gostermissiniz. tahtin devrinde bile bir usul yoktu demissiniz. degil tahtin devrini, osmanli'da saraydaki sofra duzeni, padisahin yemegini nasil yiyecegine kadar ince detaylar bile bir duzene baglanmisti.
mogol devleti gibi, tamamen yagmalayarak, yakip yikarak, hicbir uzun vadeli planlama yapmaksizin kisa surede onemli olcude toprak elde edip sonra da birer birer bunlari kaybeden barbar bir cengizhan yonetimiyle osmanli imparatorlugunu bir kefeye koymak cok komik gercekten.
bugun kullandigimiz hukukta roma hukuku uygulamamizin nedeni, mirascisi oldugumuz devletin seriat hukukunu uygulamasiydi. biz de laik bir devlet olarak seriat hukukunu uygulamayacagimiza gore, geriye zaten baska alternatif kalmiyor. roma hukukunun devami niteligindeki bati hukukunu kendimize adapte etmisiz. ama bu osmanli'da hukuk duzeni yoktur anlamina gelmiyor.
neticede, osmanlinin uygarlik tarihine hangi alanlarda ne derece katki yaptigini tartisabiliriz. bu katkinin cok oldugu, az oldugu, belki hic olmadigi alanlar vardir. ama "hicbir katkisi olmamis abidik gubidik bir imparatorluk" demek ne saygi gosterilmeyi hakeden, ne de uzerinde tartismaya degecek bir laf.
son olarak, osmanli imparatorlugunun omrune dair bazi karsilastirmalar yapabilmek adina, bazi imparatorluklarin omurlerini buraya geciyorum. yalniz suna dikkat etmek gerekir. osmanli 16. yuzyil basi itibariyle buyumesinin onemli bir kismini tamamlamis ve 19. yuzyil sonuna kadar bu topraklarin cogunda hakimiyetini surdurmustur. ozellikle, kritik bolge olan avrupa esigi balkanlarda 450-500 yil arasi varligini devam ettirmistir. neyse, konumuz bu degil aslinda.
dogu roma 1000 yil
roma 500 yil
bati roma 200 yil
mogol 300 yil
sasani 400 yil
avrupa hun 150 yil
ahamenis (birinci pers) 200 yil
buyuk selcuklu 150 yil
anadolu selcuklu
hazar 300 yil
islam 150 yil
surada bir link var, imparatorluklarin yaslarina bakilabilir: http://www.globalpolicy.org/empire/hist ... eslist.htm